Nieuwjaarstoespraak burgemeester Van den Elsen

Soms moet je uitzoomen om ingezoomd te blijven

Van oud naar nieuw
De overgang van oud naar nieuw is altijd een mooi moment om even uit te zoomen. Uitzoomen om het grotere plaatje te zien. Het biedt nl. overzicht en perspectief. Maar ook om, in een onzekere tijd als deze, de lichtpuntjes te blijven zien. Daarna kan je weer gemakkelijker inzoomen en betekenis geven aan zaken. Een nieuwjaarsbijeenkomst is bij uitstek geschikt om terug te blikken op het afgelopen jaar waarin vele herinneringen verscholen liggen. Ook in de gemeente Boekel is dit jaar veel gebeurd. We kijken terug op een aantal mooie en minder mooie herinneringen binnen onze gemeente.

Afgelopen jaar werden we in onze gemeente getroffen door een aantal, elkaar snel opvolgende, incidenten. Incidenten met vooral veel leed bij de direct getroffenen. Ga maar na wat het betekent als je op 1 dag je moeder en broer verliest, of in een ander situatie door een noodlottig ongeval je zoon, broer of vriend op veel te jong leeftijd moet afstaan, of wanneer je een flink deel van je bedrijf in vlammen ziet opgaan, of wanneer 1 van je medewerkers in jouw bijzijn overlijdt als gevolg van een bedrijfsongeval.
Veel individueel leed, wat we helaas niet kunnen wegnemen maar met de juiste ondersteuning hopelijk wel wat kunnen verzachten.

Uitzoomen helpt hierbij
Dan zie je ook onze hulpdiensten, die zeer knappe prestaties hebben geleverd. Politie, GHOR, en niet te vergeten onze brandweer. Zij hebben naast de reguliere uitrukken dit jaar een aantal grote incidenten op een indrukwekkende en zeer professionele wijze bestreden
Als je uitzoomt dan zie je naast de betrokkenheid en inzet van de hulpdiensten, ook de maatschappelijke organisaties, het onderwijs, maar ook de verenigingen en vooral ook veel inwoners die een belangrijke rol hebben gespeeld. De inzet van iedereen en de samenwerking tussen alle partijen was hart verwarmend!

Maar naast al deze, vaak trieste incidenten waren er gelukkig ook veel mooie, verbindende momenten in 2024. Het gaat te ver om deze allemaal te noemen. Wel benoem ik even de viering van 80 jaar vrijheid en bevrijding in onze gemeente. De herdenking van Operatie Market Garden. We vierden dit samen op een grootse manier. Jong en oud namen deel. Het is belangrijk om iedere dag te beseffen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.

2025 is in gemeente Boekel begonnen met een gezellige en relatief rustige jaarwisseling. Met volgens traditie de spectaculaire nieuwjaarssprong van de Vlammers. We haalden met deze mooie traditie de kranten en zelfs het NOS-journaal. Positief nieuws! Met trots kijk ik terug op de wijze waarop binnen onze gemeente het nieuwe jaar is ingezet.

We leven in een tijd van grote uitdagingen en veel crises tegelijk. Dat vraagt veel van ons. En niet onbelangrijk, er woeden oorlogen op tal van plekken, zelfs op ons continent. Daarom is dit een tijd waarin we regelmatig moeten uitzoomen. Om het grotere plaatje op te zoeken.

Een oorlog zo dicht bij huis ís best beangstigend. Maar ook de onrust en het geweld verder weg grijpen je naar de keel. Iedere avond op tv dezelfde heftige beelden. Er wordt ingezoomd op veel persoonlijk en groter leed. We zien nóg meer bombardementen, nog meer vernietiging, nog meer mensen die op de vlucht slaan.
Waar eindigt dit?

Maar als ik uitzoom, zie ik wereldwijd veel hulpverleningsorganisaties die vluchtelingen en mensen in gevaar helpen. Maar ook dichter bij huis zijn gelukkig veel mensen, hier in onze kernen en in Nederland, die hun harten openstellen voor de vluchtelingen
Ik zie mensen die spullen inzamelen voor degenen die achterbleven in Oekraïne.
Mensen die zich inzetten voor ondersteuning en goed onderwijs aan de Oekraïense kinderen. Zodat ook zij mee kunnen doen en aan hun toekomst kunnen werken.

Dan zie ik dat er ook in gemeente Boekel aandacht is voor mensen die het minder hebben. Initiatieven en acties voor mensen binnen onze gemeente maar ook zie ik de initiatieven van onze inwoners voor goede doelen verder van ons vandaan. Dan zie ik dat iederéén iets kan doen, hoe klein ook. En dat al die kleine en grote beetjes enorm helpen. Dat zie je, wanneer je uitzoomt.

We leven in een tijd met vrij veel onrust
Populisme en polarisatie. Groepen die niet uit zijn op verbinding, maar het eigen belang vooropstellen. Groepen die steeds vaker lijnrecht tegenover elkaar komen te staan. Feiten die het afleggen tegen nepnieuws en desinformatie. Bewust of onbewust verspreid door de media.

Gebeurtenissen ver weg zijn van invloed op de sociale stabiliteit in ons land. Denk maar aan de opvang van deze vluchtelingen. Dit leidt tot mooie burgerinitiatieven maar ook tot druk en verdringing op de krappe woningmarkt.
Kijk naar de oorlog in Gaza en Israël en de daarmee samenhangende demonstraties. De impact die deze oorlog heeft op ons eigen land. Steunbetuigingen die onbedoeld bijdragen aan polarisatie in ons land. Vooroordelen worden versterkt en bestaande verschillen groeien uit tot scherpe tegenstellingen tussen groepen in de samenleving.

Maar ook hier helpt het wanneer we uitzoomen en op een constructieve manier met elkaar in gesprek blijven. Uit onze eigen bubbel komen, naar elkaar luisteren en ontdekken dat er meer overeenkomsten zijn dan verschillen met mensen uit een andere bubbel.
Vrijheid en veiligheid waren in tijden niet zo kwetsbaar.

Voor het eerst in lange tijd, is het reëel, dat Nederland via de collectieve verdedigingsclausule in het NAVO-verdrag, betrokken raakt bij een grootschalig gewapend conflict. Vanwege deze ontwikkelingen, is het nodig de weerbaarheid van onze samenleving te verhogen. Enerzijds door de militaire paraatheid te vergroten en anderzijds door vergroting van de maatschappelijke weerbaarheid.
Het is belangrijk dat we ons voorbereiden op onzekere tijden. Niet alleen door een noodpakket samen te stellen (een belangrijke 1e stap) maar ook door met elkaar in gesprek te aan over wat iedereen hierin kan betekenen.

Ik wil u niet bang maken maar laten we vooral ook realistisch zijn en blijven.

Soms is er de neiging om dan naar de overheid te kijken: zeg het maar; doe iets. Los het op! Maar de overheid kan dit niet alleen. Daar hebben we u voor nodig. Gelukkig zie ik lokaal, binnen onze eigen gemeenschap, vooral een cultuur van eigen verantwoordelijkheid nemen en samen de schouders eronder zetten.

Uitzoomen helpt om te zien of we de juiste kant op gaan, of we met de juiste dingen bezig.
Onlangs hebben we binnen onze gemeente de nieuwe Toekomstvisie 2024 vastgesteld. Een visiedocument, een stip op de horizon en de basis voor een krachtige, zelfbewuste en toekomstbestendige gemeente!

Een gemeente groot genoeg om te besturen en klein genoeg om te weten wat er achter de voordeuren gebeurt en wat er speelt. Een gemeenschap met een sterke sociale en maatschappelijke betrokkenheid, die samen met de combinatie van ondernemerschap en gezelligheid een drijvende factor voor de leefbaarheid in onze gemeente is.

Uit onderzoek (door Atlas Research) blijkt dat we als gemeente goed scoren op het thema brede welvaart. De score van Boekel op het vlak van sociale cohesie is de hoogste van heel Nederland. Qua sociale cohesie doet geen enkele gemeente in Nederland het beter! Let wel: Dit betekent niet dat we stil kunnen zitten en achteroverleunen. We moeten hierop blijven investeren, zowel gemeente, gemeenschap als individuele inwoners!

Wie uitzoomt, ziet dat we veel voor elkaar kunnen krijgen wanneer we onze schouders er onder zetten en de krachten bundelen.
Door uit te zoomen zien we wat er nodig is, wat ieder voor zich kan doen en wat we voor elkaar kunnen betekenen.

Ik wens u allen voor 2025, mede namens het college van B&W en de gemeenteraad, náást gezondheid en geluk een jaar met verbondenheid!

Dank u wel!